ഇരുളിൻ്റെ വെളിച്ചം

Irulinte Velicham (Light of Darkness) veers away from the usual in its perspective of the state of darkness. Here, the poet shows “darkness” in a uniquely different “light”.

”Hey, darkness of the night! May you triumph!” says the poet. “You bear the divine radiance of the sun. In your caring lap, the entire world sinks in blissful slumber. When you put the world to sleep in your delicately soft quilt of golden weaves, all disparities – the moonlight and the shadow, the woods and the backwaters – they all disappear to merge as one.

You are consciousness embodied. In your darkness is the light of non-dualism, the primordial sound – the Omkara – the essence of existence. You are Parvathi, and Kali as well. You are the eternal blissful consciousness. You are the sense and expression in song. You are the temple that preserves the Truth in its sanctum sanctorum.

Indeed, aren’t you the black woman who is great grandmother to a lineage of western white arrogance?

In your silence is heard eternal music. In your darkness is the eternal shine of the day. You give form to balance, equality and truth. I salute you, Mother of the Universe, the Soul of Wellbeing!

You even out the highs and lows, and erase ignorance, to soothe us into the trance of knowledge. O Pure One! May you triumph!”

The poet, here, is profuse in his glorification of darkness. He sees in it divinity that’s pure and sublime. He calls it the social balancer that eradicates discriminations and ensures equality. It’s the origin of all – the Mother who selflessly nurtures. It is the epitome of the Truth of Oneness. In this poem, darkness exudes nothing but light.

Sreedevi Unni’s rendition is soul-stirring, leaving the poem with you even as her voice fades away. 

SW · Irulinte Velicham | K. T. Krishna Variar | Sreedevi Unni

ഇരുളിൻ്റെ വെളിച്ചം 

നീ ജയിച്ചാലും രാവി-

     ന്നന്ധകാരമേ! ദിവ്യ-

ജ്യോതിസ്സിൻ മാതാ,വർക്ക-

     ഗർഭയാം നീ താനല്ലോ.

വത്സലാംബികേ! നിൻ്റെ 

     വാർമടിത്തട്ടിൽ സുഖ-

നിദ്ര പൂണ്ടമരുന്നി-

     തിച്ചരാചാരമാകേ.

പേലവമൃദുലമാം 

     നീരാളനിചോളത്താൽ 

പാരിനെപ്പുതപ്പിച്ചു 

     മൂടി നീയുറക്കുമ്പോൾ,

ഭേദഭാവനകളാം 

     നിഴലും നിലാവുമ-

ക്കാടും കായലുമില്ലാ-

     തൊക്കെയുമൊന്നാകുന്നു.

ചിദ്രൂപേ! ഭവതിത-

     ന്നിരുളിൽ ദർശിക്കുന്ന-

തദ്വൈതപ്രകാശത്തി-

     ന്നോംകാരപ്പൊരുളല്ലോ.

നീയല്ലോ ത്വരിതയാം 

     പാർവതി; നീയേ ഭദ്ര-

കാളി; നീ സനാതന-

     ചിത്സുഖസ്വരൂപിണി.

അർത്ഥപുഷ്ടമാം ഭാവ-

    ഗാനം നീ; സത്യത്തെത്തൻ 

ഗർഭഗേഹത്തിൽ കാക്കും 

     ക്ഷേത്രഗോപുരമത്രേ,

കാപ്പിരിപ്പെണ്ണാം നീയോ 

     മുത്തശ്ശി പാശ്ചാത്യമാം 

ധാർഷ്ട്യമാർന്നമരുമാ 

     വെള്ളക്കാരനു പണ്ടേ.

നിൻ്റെ മൗനത്തിൽ സനാ-

     തനസംഗീതം കേൾപ്പൂ;

നിന്നിരുളനശ്വര

     ഭാസ്വരതേജസ്സല്ലോ.

സമഭാവനേ! സത്യ-

     സമത്വ സ്വരൂപിണി!

സുഖദാത്മികേ! ജഗ-

     ദംബികേ! നമോവാകം.

ഉച്ചനീചത്വങ്ങളാ-

     മവിദ്യ നീക്കി ജ്ഞാന-

നിദ്രയേകിടുമദ്വൈ-

     താമലേ ജയിച്ചാലും.

© 1977 KTK

വജ്രം

The poem winds around the story of Lord Indra’s weapon, Vajram, which was powerful enough to kill one of the fiercest of Asuras, Vritra, who was born to take revenge upon Indra himself. Shaking up the entire universe, the fearsome Asura had risen from the sacrificial fires of Sage Twashta as he offered oblations seeking the boon of a son capable enough to avenge the death of his elder son, Vishwaroopa, at the hands of Indra.

Scared for his throne as well as his life, Lord Indra, sought protection from Lord Vishnu Who informed him that only Sage Dadhichi’s bones had the power to destroy the Asura. Upon Indra’s request, Sage Dadhichi willingly gave up his life so the Gods could use his bones to save the world from the Asura. And with these bones, which had the strength and power of the Sage’s penance, the divine artisan, Viswakarma, crafted the mighty weapon, Vajram. Eventually, Lord Indra wielded the Vajram to annihilate Vritra and the rest of the Asuras.

The literal meanings of the word vajram include ‘diamond’ and ‘thunderbolt’, both being the symbols of strength and power. The poet here says, “I am vajram” – the vajram that chopped down to pieces the Asuras as it would a grove of plantain trees. And he concludes, “I await Indra (or Shatakratu, the one who has done a hundred Aswamedha sacrifices thus qualifying himself for the title of Indra) who has the power to bear me”.

As you unravel the meaning of the poem, you realise that by 'vajram', the poet refers to the the 'word’ and the craft of using the 'word’. Here, the 'word', forged in the fires of fortitude, is the indestructible weapon. 

Word is thought. It's knowledge. It's wisdom. It's penance. Word is expression as well as manifestation. Word is will, and worship as well. Word is a statement, while it’s music too. It’s noise and also voice. Word is war, and, at the same time, it’s peace. It’s a moment in eternity. Word is the beginning. And it’s forever.

Indeed, who then is powerful enough to wield the most invincible of all weapons – the word? And who is strong enough to shield themselves from its impact?

M. S. Ajayan’s thoughtfully stoic style of presentation steers the narration steadily forward through the tongue-twisting lines.

SW · Vajram | K. T. Krishna Variar | M. S. Ajayan   PC: Vicki Hamilton - Pixabay

വജ്രം 

വജ്രമാകുന്നു 

     ശതക്രതു തൻ തീക്ഷ്ണ-

വജ്രമജയ്യം;

     ഋഷിയാം ദധീചിത-

ന്നസ്ഥിയാൽ തീർത്തൊരു 

    വിധ്വംസകമഹാ-

വജ്രം; തപോധനൻ 

     ത്വഷ്ടാവു തൻപുത്ര-

നിർദയനിഗ്രഹം ചെയ്ത 

     മഹേന്ദ്രൻ്റെ 

ശത്രുവുയിർത്തെഴു-

     ന്നേൽക്കുവാനുദ്ദീപ്ത-

യജ്ഞാഗ്നികുണ്ഡത്തി-

     ലാജ്യമർപ്പിക്കവേ,

ദിക്കുകളെട്ടും 

     വിറപ്പിച്ചു കൊണ്ടുണർ-

ന്നുദ്ധരിച്ചെത്തിയ 

     വൃത്രനാം ദൈത്യനെ,

നിഗ്രഹിച്ചോരുഗ്ര-

     വജ്രം; അസുരരെ 

ക്ഷുദ്രകദളീ-

     പ്രകാണ്ഡങ്ങൾ പോലവേ 

വെട്ടിനുറുക്കിയ 

     വജ്രം - അതാണു ഞാൻ!

വജ്രമാമെന്നെ-

     ദ്ധരിക്കുവാൻ കെല്പുള്ള 

വൃത്രാരിയെ പ്രതീ-

     ക്ഷിക്കുകയാണു ഞാൻ!

© 1969 KTK

ദർശനം

In Sanskrit, a poet or a kavi is a seer. A poet-seer is one who sees that which is beyond what the eyes can palpably see and then interprets for the world what he has seen in his own words. In this poem, Darshanam (Vision), the poet is neither his romantic, nor his technocratic self. Here he turns into a seer who sees within himself, with his inner eye, the entire world. And the outer world does not charm him anymore.

The poet compares the external world with the newly discovered world within himself. The reader in him wonders what could be the use of any book when there is an inexhaustible treasury of knowledge within him. Why would he listen to songs when there is an ocean of music heaving inside him? Can the art that he sees outside compare with the inexplicable world of colours that fills his mind’s eye?

Why would there be poesy when his mind is an overflowing pool of poetic nectar, the poet asks? What is a flickering lamp as opposed to the light within his soul which equals that of a thousand suns? The akshayapatra with its unending supply of food; the Lord of Medicine with his divine elixir of life, Sanjeevani; the Vrindavan wherein resides the Lord of Vaikuntha; the wealth-creating gem, Syamantaka; the grantor of desires, Nandini, the celestial cow; and the wish-fulfilling Kalpaka tree – he finds them all in the world within him. Now what more would he wish for when the divine light fills his soul? And, no, there’s no room for sorrow when the Lord reigns within him, filling him with ecstasy.

The message of the poem is the same as what the sages and the seers have been teaching us from the days of yore – to turn our eyes inward to discover the Ultimate Truth. The poet interprets in his own words, in his own way. No beauty in this world is as ravishing, no pleasure as delightful, and no knowledge as absolute as the Truth once you are aware of It.

True to his poem, the poet hardly wrote any poetry during his last years. Nothing in this world inspired him anymore, he said. Yet, poetry still remained closest to his heart. Perhaps it sufficed for him to revel in “the overflowing pool of poetic nectar” within his soul. That was his muse. That, also, was his poetry. Eventually, the poet himself merged with his poetry.

Krishnakumar Varma’s soft, lilting rendition of the poem carries the beauty of the lines in all their simplicity and sublimity.

SW · Darshanam | K. T. Krishna Variar | Krishnakumar Varma | PC: Gerd Altmann - Pixabay

ദർശനം 

പുസ്തകശേഖരമെന്തിന്നറിവിൻ്റെ 

അക്ഷയഭണ്ഡാരമുള്ളിലില്ലേ?

ഗാനമെന്തിന്നു മധുരസപ്‌തസ്വര-

സാഗരമുള്ളിൽ തിരയടിക്കേ? 

എന്തിനു ചിത്രങ്ങൾ വാചാമഗോചര-

വർണ്ണസാമ്രാജ്യമകത്തിരിയ്‌ക്കേ?

കാവ്യമെന്തിന്നു കവിതാമൃതത്തിൻ്റെ 

മാനസപ്പൊയ്ക കവിഞ്ഞൊലിയ്‌ക്കേ?

അമ്പലമെന്തിന്നു വൈകുണ്ഠനാഥനീ 

വൃന്ദാവനത്തിൽ വിളങ്ങിടുമ്പോൾ?

വിത്തമിന്നെന്തിനായ് രത്നങ്ങൾ കായ്ക്കുന്ന 

കല്പകപാദപമിങ്ങുള്ളപ്പോൾ?

ഔഷധമെന്തിനു സഞ്ജീവനിയേകു-

മോഷധീനാഥനുമുള്ളിലില്ലേ?

ആയിരമർക്കന്മാരുള്ളിൽ പ്രകാശിക്കേ 

ദീപനാളങ്ങളിന്നെന്തിനായി?

അന്നമെനിക്കെന്തിനക്ഷയപാത്രമീ

നെഞ്ചിലിരിപ്പുണ്ടനശ്വരമായ് 

മന്ദാരത്തോപ്പും സ്യമന്തകരത്നവും 

നന്ദിനിപ്പയ്യുമകത്തുണ്ടല്ലോ.

ഒന്നും വേണ്ടൊന്നും വേണ്ടുള്ളിലീസ്വർഗ്ഗീയ-

ദിവ്യചൈതന്യം പരിലസിക്കേ 

എന്തിനു ദുഃഖമെൻ നെഞ്ചിൽ വിരാജിക്കും 

തമ്പുരാനാനന്ദമേകിടുമ്പോൾ?

©1990 KTK

ഉള്ളും പുറവും (ആലാപനം)

ആലാപനം: Dr. കെ. വി. രാജഗോപാലൻ

SW · Ullum Puravum | K. T. Krishna Variar | Dr. K. V. Rajagopalan | PC: Joao Lima / Pixabay

To read the poem and listen to it at the same time, please go to Ullum Puravum (Punararpanam).

 

 

സ്മൃതിപുരസ്കാരം

 

Today, December 3, is the first death anniversary of the poet. Shraddham, as per the Malayalam calendar, fell on November 24. After the Shraddham rituals were conducted at Chovvara, Ernakulam, the family proceeded to hand over the award, K. T. Krishna Variar Smruthipuraskaram, which was instituted in memory of Achhan (the poet), to the noted poet and literary critic N. K. Desam at the awardee's residence in the presence of a few friends and family of the poet.

Here are a few excerpts from the press coverage.

എറണാകുളം:  പ്രശസ്ത കവി എൻ കെ ദേശത്തിന് കെ ടി കൃഷ്ണ വാര്യർ പുരസ്കാരം സമ്മാനിച്ചു. കവിയുടെ അങ്കമാലി കോതകുളങ്ങരയുള്ള വസതിയിലെത്തിയാണ് കെ ടി കൃഷ്ണവാര്യരുടെ കുടുംബാംഗങ്ങൾ പുരസ്‍കാര സമർപ്പണം നടത്തിയത്. എൻ കെ ദേശത്തിന്റെ “ദേശികം” എന്ന കവിതാ ബൃഹദ് സമാഹാരമാണ് ഈ പുരസ്‍കാരത്തിന് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. മുപ്പതിനായിരം രൂപയും പ്രശസ്തിഫലകവുമടങ്ങുന്നതാണ് പുരസ്‍കാരം. കവിയും വിവർത്തകനും സാങ്കേതിക വിദ്യാ വിദഗ്ധനുമായിരുന്ന കെ ടി കൃഷ്ണവാരിയരുടെ സ്മരണക്കായി ഏർപ്പെടുത്തപ്പെട്ടതാണ് പുരസ്‌കാരം...

പന്ത്രണ്ടാമത്തെ വയസ്സിൽ കാവ്യരചന തുടങ്ങിയ എൻ.കെ. ദേശം 1973ൽ ആദ്യ സമാഹാരമായ അന്തിമലരി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. കന്യാഹൃദയം, അപ്പൂപ്പൻതാടി, ചൊട്ടയിലെ ശീലം, പവിഴമല്ലി, ഉല്ലേഖം, അൻപത്തൊന്നരക്ഷരാളി, എലിമീശ, കാവ്യകേളി, മുദ്ര, മഴത്തുള്ളികൾ, ടാഗോറിന്റെ ഗീതാഞ്ജലിയുടെ വിവർത്തനം എന്നിവയാണു പ്രധാന കൃതികൾ.

ഉല്ലേഖത്തിന് 1982ൽ ആദ്യ ഇടശേരി അവാർഡ് ലഭിച്ചു. മുദ്രയ്‌ക്കു 2007ൽ ഓടക്കുഴൽ അവാർഡും 2009ൽ കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി അവാർഡും ലഭിച്ചു.എൻ.കെ. ദേശം 2013ൽ സാഹിത്യത്തിലെ സമഗ്ര സംഭാവനയ്‌ക്കുള്ള ആശാൻ പുരസ്കാരത്തിന് അർഹനായി.ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗീതാഞ്ജലിക്കു 2017ൽ പരിഭാഷയ്‌ക്കുള്ള കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി അവാർഡ് ലഭിച്ചു.30 വയസ്സു വരെ പ്രണയ കവിതകൽ എഴുതിയ എൻ കെ ദേശം പിന്നീടു സാമൂഹിക, രാഷ്‌ട്രീയ ആക്ഷേപ ഹാസ്യത്തിലേക്കു തന്റെ രചനാരീതി മാറ്റുകയായിരുന്നു.

കവി നാളിതുവരെ രചിച്ച തെരഞ്ഞെടുത്ത കവിതകൾ ചേർത്ത് വള്ളത്തോൾ വിദ്യാപീഠം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച് നാഷനൽ ബുക് സ്‌റ്റാൾ വിതരണം ചെയ്യുന്ന “ദേശികം” എന്ന സമ്പൂർണ്ണ കവിതാ സമാഹാരം വ്യാപകമായ അനുവാചക പ്രശംസ ഏറ്റുവാങ്ങിയ കൃതിയാണ്.......

Read more at: https://janamtv.com/80781283/ 

ഭാവന

That moment when you rouse with a start from your dream. That moment when you abruptly wake up to your surroundings. That moment when you soar the sky of imagination and then suddenly crash to ground reality. The poem, Bhavana (Imagination), is like a waking up of this kind. However, that is but the superficial layer of the poem. Once you scratch the surface of the poem, you realise there is much more running deep within the lines.

The poet’s imagination is like a bird, rising from its nest and soaring into the heavens, crooning its birdsong. He sees kinnaras in pairs, singing and celebrating their joy, in the exquisite gardens of Indra. He watches the beauteous apsaras enjoying in the manas sarovar. He roams the sandy shores of Yamuna where Madhava is engaged in light-hearted exchanges with his gopikas.

As the poet is sailing the skies of his imagination, recreating magical mythological moments, he bumps into a fire-spitting, blood-sucking vampire. And he wakes up suddenly from his reverie. Only to see the Viking surging spaceward, in quest of the Mars. Clearly, the poet is instantly transported from the scriptures that he follows to the science that he believes in.

Surreptitiously covered amid the layers of the poem are the different facets of the poet. You see the romantic, the engineer, the technocrat and the philosopher in the poet vying with one another as you move from one line of the poem to the next. From literature to engineering, from poetry to spirituality, from scriptures to science, the poet had always indulged in a variety of subjects with great passion.

As a reader of the poet, and also as his daughter, on a personal note, I feel the poet’s versatility would have been his greatest advantage and his hardest challenge too. He must have been pulled in all directions by his deep interest in and constant inquiry into diverse topics.

Obviously, Sandhya, who herself has won laurels as a poet, academician and statistician, identifies with the poet as she gives herself up to the central theme and emotion of the poem.

SW · Bhavana | K. T. K. Variar | Sandhya E. | PC: JL G/Pixabay

ഭാവന 

പഞ്ജരമണിവാതിൽ 

     തുറന്നു-മൽഭാവന 

പഞ്ചമം പാടിപ്പാടി 

     വിണ്ണിലേയ്ക്കുയർന്നേറി.

കിന്നരമിഥുനങ്ങ-

     ളുത്സവമാഘോഷിക്കും 

സുന്ദരലതാഗൃഹ-

    മിയന്നൊരിന്ദ്രാരാമം;

അപ്സരസ്സുദതിമാ-

     രരയന്നങ്ങൾക്കൊത്തു 

ഹർഷകേളികളാടും 

     മാനസസരോവരം;

വല്ലവിമാരോടൊത്തു 

     മാധവൻ കളിയാടി-

സ്സല്ലപിക്കുമാ സ്വച്ഛ-

     യാമുനമണൽത്തീരം-

അങ്ങനെ നാകങ്ങളിൽ,

     പുരാണങ്ങൾതൻ തണ്ണീർ-

പ്പന്തലുകളിലെൻ്റെ  ഭാവന വിഹരിയ്‌ക്കേ,

അത്യുഗ്രമലറിക്കൊ-

     ണ്ടാവിതുപ്പിക്കൊണ്ടെത്തും

രക്തയക്ഷിതൻമെയ്യിൽ 

     മുട്ടിപ്പോയ്; ഉണർന്നു ഞാൻ.

കൺതുറന്നപ്പോൾ കണ്ടേൻ 

     കുജനെത്തേടിത്തേടി 

പ്പൊങ്ങുന്ന 'വൈക്കിംഗ്' - എൻ്റെ 

     ഭാവന നുറുങ്ങിപ്പോയ്.   

© 1959 KTK

മതിൽക്കെട്ടുകൾ

This poem, Mathilkkettukal (Walls), speaks about barriers – the kind that divides people who yearn to be together in love. Perhaps the origins of these social barriers can be traced back to the beginnings of civilization itself with all its norms – written and unwritten.

Social barriers that are meant to keep up the society’s norms never really give way with time. They just take up different forms and names. Ironically, what cannot be changed through human intervention can be brought down only through persevering human emotion. And the agony of viraha (separation) have stood the test of time. It remains as intense as ever. Changing times, beliefs, and lifestyles have not made even the slightest dent in it. Poets and lyricists thrive on it, for viraha and verse complement as well as vie with each other in rendering beauty to poetry and music. Nostalgia is a close contender.

In this poem, the poet describes the wall as one built of the agony of millions of young hearts. One wonders if the poet is subtly referring to political partitions as well, such as the Berlin Wall. Countless are the stories of lovers who were torn apart by such divisions. Their love, though, couldn’t be restrained by strong walls and closed borders.

Here, the poet invades such a wall with a barrage of metaphors! They breach the concrete wall of separation, uniting the lovers symbolically. The beloved’s heartbeats reverberate within the lover’s mind. Her tears rise up as clouds to rain nectar upon him. Her sorrowful sighs raise surging waves in his heart’s ocean. The lover consoles his beloved (or maybe himself?) that their love, in its torrential flow, will ultimately make its way through man-made walls however inviolable they may be. They will be shattered by the raging storms of the lovers’ torment. And, eventually, the walls will soak and crumble in their tears. Until that day, their love will prevail.

Das’ rendition brings out the pathos in the poem. His full-throated singing resounds the resilience and echoes the hope of all estranged lovers who yearn to unite, prevailing over all systems, surviving obstacles, and persevering in love.

SW · Mathilkkettukal | K. T. K. Variar | Das M. D. | PC: Berlin Wall by Bernd Scheumann/Pixabay

മതിൽക്കെട്ടുകൾ 

എണ്ണമറ്റ യുവപ്രാണ-

     നോവുകളാൽ പടുത്തൊരി-

ക്കന്മതിൽക്കെട്ടബലെ! നാം 

     ഇടിച്ചുമാറ്റാം 

വിണ്ണിലോളമുയർന്നേറി,

     പ്രതിഷേധമുദ്രകാട്ടി 

നിന്നിടുമീ മതിൽക്കെട്ടി-

     ന്നിരു പുറത്തും 

തമ്മിൽ കാണാൻ, സല്ലപിക്കാൻ,

     പുഞ്ചിരിക്കാൻ കൊതിയേന്തി 

നമ്മളങ്ങിങ്ങിരിക്കുന്നു 

     തേങ്ങൽ വിഴുങ്ങി.

എത്ര മതിലുയർന്നാലു-

     മുൾക്കാതിൽ വന്നലയ്ക്കുന്നി-

തുച്ചൈസ്തരം തവ ചിത്ത-

     സ്പന്ദങ്ങളെല്ലാം 

നിൻ നയനമുതിർക്കുന്ന 

    ബാഷ്പനീരാ വാനിലേറി-

പ്പൊന്മേഘമായ് പൊഴിക്കുന്നി-

     തെന്നിലമൃതം.

തപ്തമാം നിൻ നിശ്വാസങ്ങൾ 

    തെക്കൻകാറ്റിലൂടെ വന്നെൻ 

ചിത്താബ്ധിയിൽ കല്ലോലങ്ങ-

     ളിളക്കിടുന്നു.

ഉത്തുംഗമാം പ്രതിബന്ധം 

     പർവ്വതങ്ങൾ നിയതിയും 

മർത്ത്യനുമൊത്തെത്രയെത്ര-

     യുയർത്തിയാലും.

അനിരുദ്ധപ്രണയത്തിൻ 

     നിർഝരികളവയിലു-

മനുവേലമുറവുകൾ 

     ചമച്ചീടുന്നു.

അന്തരീക്ഷമെത്ര വലി-

     ച്ചകറ്റിലും മൃദുപ്രേമ-

ശൃംഖല തൻ കണ്ണികളോ 

     മുറുകീടുന്നു.

നമ്മളെന്നുമുതിർക്കുമീ-

     ത്തപ്തബാഷ്പപ്രവാഹത്തിൽ 

കന്മതിൽക്കെട്ടിതു സർവ്വം 

     കുതിർന്നുപോകും.

നമ്മളുടെ നിശ്വാസങ്ങൾ 

    പ്രചണ്ഡമാം കൊടുങ്കാറ്റാ-

യിമ്മതിൽനിരകളാകെ-

     ത്തകർത്തിടിക്കും.

നെടുവീർക്കാം കണ്ണീർവാർക്കാ-

     മനുദിനം സഖീ! നമ്മൾ 

നെടിയൊരീ മതിൽ മണ്ണി-

     ലടിയുവോളം.

© 1990 KTK

[PC: Berlin Wall by Bernd Scheumann/Pixabay]