മാർക്കണ്ഡേയൻ കണ്ടത്

Once the “Truth” is realized, there is nothing more to discover, nothing more to be found, and nothing more to be desired, attained or achieved. That’s why Rishi Markandeya, when Lord Vishnu appeared before him in the form of the sage brothers Nara and Narayana, expressed his desire to see Vishnumaya (Lord Vishnu’s power of illusion). What else would he ask for, when the Lord Himself was at his beck and call? And the Lord lets him see and experience the Deluge – the ultimate dissolution of the universe – when the Rishi is in deep meditation.

The poem Markandeyan Kandathu (As Seen by Markandeya) is a description of his experience of the Deluge. Markandeya looks around at the swelling waters and is appalled at the devastation caused by the floods. He wonders at the state of Mother Earth. Where are the silken green robes that Mother draped around her? Where are the emerald-green adornments? The blue sapphirine lakes? Where are the golden shower trees with their golden braids? Where is the Jahnavi (Ganga) that she wore around her waist like a golden chain?

But the poet is not a mere storyteller. He is a thinker and a seer. And he sees the impact of climate crisis in the entire apocalyptic experience of Markandeya’s dream. The poet, through the eyes of Markandeya, sees the earth drying up in the extreme heat generated by the climate changes. He sees forests turning into deserts. He sees the arid Kalahari Desert swallowing up the banks of the Zambezi. The Nile basins are invaded by the Sahara. Glaciers float all around the Antarctic. Penguins migrate in hordes from the sinking shores. The ocean rises up in rage to submerge the earth.

Markandeya is in deep meditation at his abode on the Pushpabhadra River, on the Himalayas. And the Rishi, his hermitage, the river, the mountains and all are consumed as a whole by the Deluge. And in the midst of it all, far away on the surging waters, he catches sight of “a banyan leaf and a charming, dark-skinned, little boy floating on it”. This is a symbolic expression of the Rishi’s realization of "the divine" in the illusion as he sees it with his inner eye.

Please listen to Praseeda’s rendition of the poem. Her melting voice evokes a deep surge of emotions – a deluge of its own kind.

SW · Markandeyan Kandathu | K. T. Krishna Variar | Praseeda P. M. | Lukeha / Pixabay

മാർക്കണ്ഡേയൻ കണ്ടത് 

എങ്ങുപോയമ്മ ചാർത്തുന്ന 

പച്ചപ്പട്ടുടയാടകൾ?

എങ്ങാ മരതകചാർത്തിൻ

മംഗല്യപ്പൊൻപതാകകൾ?

ഇന്ദ്രനീലതടാകങ്ങൾ?

പൊന്നലുക്കിട്ട കൊന്നകൾ?

എങ്ങയ്യോ! പൊന്നരഞ്ഞാണാ-

യമ്മ ചാർത്തിയ ജാഹ്നവി?

ഇങ്ങു നൈദാഘതാപത്തിൽ

വരളുന്നു വസുന്ധര.

മരുഭൂമികളായ് മാറീ 

വനസ്ഥലികളാകവേ 

'കാലഹാരി' വിഴുങ്ങുന്നു 

'സാംബസീ' തീരഭൂമികൾ 

സഹാറതന്നാക്രമത്തി-

ന്നിരയായ് നൈൽ നദീതടം.

അൻ്റാർട്ടിക്കയിലെമ്പാടു-

മൊഴുകുന്നു ഹിമാനികൾ 

മുങ്ങും തീരങ്ങൾ വിട്ടോടി 

പെൻഗ്വിൻ നിരകളാർത്തരായ്.

വരുണൻ കോപമാർന്നെത്തി 

വസുന്ധരയെ മൂടുവാൻ.

ഹിമാലയം, പുഷ്പഭദ്രാ-*

തീര,മെന്നുടജാങ്കണം, 

സമാധിസ്ഥിതനാം ഞാനും 

പ്രളയാബ്ധിയിൽ മുങ്ങവേ,

കാണ്മൂ ഞാനകലെ പ്രേമ-

സ്മിതാർദ്രവദനത്തോടെ,

വടപത്രത്തിൽ വാഴുന്ന 

നീലകോമളബാലനെ!

© 1993 KTK

*മാർക്കണ്ഡേയൻ്റെ ആശ്രമം പുഷ്പഭദ്രാനദിയുടെ തീരത്തിലാണ് (ഭാഗവതം)